Warunki otrzymania zasiłku macierzyńskiego - poradnik

Pojawianie się dziecka to przełom w każdej rodzinie, nie tylko od względem emocjonalnym, ale także finansowym

Niemowlę generuje spore wydatki, dlatego wiele pracownic stara się o przyznanie zasiłku macierzyńskiego. Jak to zrobić?

Kto może otrzymać zasiłek macierzyński?

O zasiłek macierzyński mogą starać się nie tylko rodzice biologiczni i adopcyjni zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, ale także przedsiębiorcy i osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych. Warunkiem koniecznym jest podleganie ubezpieczeniu chorobowemu.

Z jakiego tytułu wypłacany jest zasiłek macierzyński i przez jaki okres przysługuje?

Zasiłek macierzyński nie przysługuje jedynie przez okres urlopu macierzyńskiego. Jest związany z urodzeniem lub przysposobieniem dziecka, ale obejmuje okresy wszystkich urlopów związanych z rodzicielstwem, czyli:

- urlopu macierzyńskiego, czyli za:

  ○ 20 tygodni - gdy urodzi się lub zostanie przysposobione jedno dziecko,

  ○ 31 tygodni - gdy urodzi się lub zostanie przysposobione dwoje dzieci,

  ○ 33 tygodni - gdy urodzi się lub zostanie przysposobione troje dzieci,

  ○ 35 tygodni - gdy urodzi się lub zostanie przysposobione czworo dzieci,

  ○ 37 tygodni - gdy urodzi się lub zostanie przysposobione pięcioro i więcej dzieci,

- urlopu tacierzyńskiego - za urlop, którego nie wykorzystała matka dziecka,

- urlopu rodzicielskiego, czyli za:

  ○ 32 tygodni - w przypadku urodzenia lub przysposobienia jednego dziecka,

  ○ 34 tygodni - w przypadku urodzenia lub przysposobienia dwójki lub więcej dzieci,

- urlopu ojcowskiego - przysługuje za 14 dni tego urlopu.

Zasiłek macierzyński - niezbędne dokumenty

Uzyskanie zasiłku macierzyńskiego wiąże się z koniecznością dopełnienia pewnych formalności. Pracodawcy należy dostarczyć:

- zaświadczenie lekarskie stwierdzające przewidywaną datę porodu - za okres przed porodem;

- skrócony odpis aktu urodzenia - po porodzie;

- oświadczenie o urodzeniu pierwszego lub kolejnego dziecka,

- oświadczenie o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie;

- zaświadczenie o wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, zawierające datę urodzenia dziecka.

Pracodawca załącza do wymienionych dokumentów zaświadczenie o udzielonym urlopie macierzyńskim, które ma informować o długości udzielonego urlopu i zazwyczaj składane jest w formie połączonego wniosku o urlop macierzyński i rodzicielski.

Pracownik-ojciec, który stara się o udzielenie urlopu ojcowskiego i chciałby otrzymywać za ten czas zasiłek macierzyński, powinien przedstawić pracodawcy następujące dokumenty:

- odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub postanowienie sądu o przysposobieniu dziecka,

- oświadczenie, że zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego nie został wcześniej pobrany z innego tytułu,

- wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego (co najmniej na 7 dni przed rozpoczęciem urlopu).

Pracodawca, podobnie jak w przypadku zasiłku macierzyńskiego pobieranego za czas przebywania pracownicy na urlopie macierzyńskim, przekazuje do ZUS wszystkie powyższe dokumenty i dołącza do nich zaświadczenie o udzieleniu pracownikowi urlopu ojcowskiego, także w formie wniosku o udzielenie tego urlopu. Na wniosku musi się jednak znaleźć adnotacja o udzieleniu urlopu oraz podpis pracodawcy.

W przypadku, gdy zasiłek jest wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, do jego wypłaty niezbędne jest każdorazowe przedstawienie zaświadczenie płatnika składek. Wystawia się je na druku:

- ZUS Z-3 - dla pracowników;

- ZUS Z-3b - dla ubezpieczonych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, ubezpieczonych współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz duchownymi;

- ZUS Z-3a - dla pozostałych ubezpieczonych.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego

Jeżeli pracownica chce wykorzystać urlop rodzicielski, nie później niż 21 dni po porodzie powinna złożyć wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego. Zasiłek macierzyński będzie wynosił 100% za okres urlopu macierzyńskiego i 6 tygodni urlopu rodzicielskiego, jeżeli nie będzie wnioskowała od razu o przyznanie przysługujących jej urlopów.

Za pozostałą część urlopu rodzicielskiego zasiłek zostanie jednak obniżony do wysokości 60% podstawy wymiaru.